«بهنام صبوحی»، موسیقی دان و ترانه سرای کودک که آهنگسازی بسیاری از آثار مربوط به کودک و نوجوان را بر عهده داشته است، در خصوص جدیدترین اثرش، موسیقی فیلم « شهر گربهها» که قرار است در جشنواره بین المللی فیلم کودک و نوجوان به اکران درآید به خبرنگار حوزه موسیقی دیباچه گفت: پروژه " شهر گربهها " پروژهای قدیمی و مربوط به دو سال گذشته است که به دلیل شرایط کرونا، اتمام فیلمبرداری آن به تعویق افتاده بود، با شروع جشنواره فیلم کودک و نوجوان، قرار شد این اثر برای جشنواره آماده شود لذا در حال آماده سازی این کار هستیم، کارهای فنی و صداگذاری تازه به اتمام رسیده است و سرگرم بخشهایی از موسیقی فیلم هستیم تا برای جشنواره آماده شود.
این آهنگساز در رابطه با ویژگیهای موسیقی کودک و نوجوان، اظهار داشت: موسیقی کودک مولفههای خاصی دارد و کسی که در این حوزه کار میکند باید تخصص لازم را داشته باشد، در اصل جهان بینی کودکان، با جهان بینی افراد بزرگسال متفاوت است در نتیجه در موسیقی هم سلیقه خاصی دارند. همچنین این نگاه متفاوت از نسلی به نسل دیگر تغییر پیدا کرده به گونهای که نسل ما نوعی از موسیقی را میپسندید و نسل جدید سلیقه متفاوتی پیدا کرده است. اما آنچه مسلمه این است که موسیقی کودک باید فضایی شاد، فانتزی و ساده داشته باشد .
آهنگساز موسیقی فیلم " آهوی پیشونی سفید" در ادامه افزود: سلیقه افراد چه در کودکی و چه در بزرگسالی به شرایط فرهنگی جامعهای که در آن زندگی میکنند، برمیگردد. قطعا همینطور که پوشش لباسی ما به مانند 50 سال گذشته نیست وحتی سلیقه غذایی متفاوتی پیدا کردهایم و در کل نوع زندگی کردن آدمها متفاوت شده، سلیقه موسیقایی ما هم تغییر کرده است. در 30 سال گذشته نوعی از موسیقی برای کودک تولید میشد که شاید الان مورد پسند کودکان نباشد، دلیل این موضوع این است که آن سبک از موسیقی خوراک فرهنگی کودکان مربوط به آن دوره بوده است، بچههای الان با ذهنیتی دیگر بزرگ میشوند و وقتی چشم باز میکنند کارتونهایی که میبینند با کارتونهای 30 سال گذشته متفاوت است و به همین صورت خیلی از موضوعات تغییر کرده است. در دسترس بودن شبکههای برون مرزی و امکان تماشای کارتونهای خارجی این امکان را به کودکان داده تا با موسیقی های جهانی آشنا شوند و سلیقهای نزدیک به این سبک از موسیقیها پیدا کنند.
صبوحی تأکید کرد: منظور این نیست که تنها باید از موسیقیهای خارجی استفاده کرد بلکه معتقد هستم موسیقی سنتی و فولکلور ایرانی پتانسیلهای خوبی برای تولید آثار داشته ،چرا که ریشه در فرهنگ باستانی ما دارد و بسیار متنوع است. حتی شادیهایی که در موسیقی محلی و سنتی ما وجود دارد به حدی زیاد است که به راحتی میتوانیم از هر تِم آنها استفاده کنیم و تجربه نشان داده که هر زمان به این سمت رفتهایم، موفق شدهایم. شخصا به عنوان یکی از ابزارهای اصلی سعی میکنم در کارها هم از تمهای ایرانی استفاده کنم و هم نگاهی به موسیقی جهان داشته باشم. استفاده از سازهای ایرانی در موسیقی اهمیت زیادی دارد چرا که بخشی از هویت ماست .
این آهنگساز افزود : با وجود این نباید افراط کرد و تنها با موسیقی سنتی پیش رفت، ما میتوانیم از ایدههایی که در سطح موسیقی بین المللی هست استفاده کنیم، همان کاری که ژاپنیها و هندیها انجام میدهند. در ایران هم بهتر است به این سمت برویم و آثاری که ارائه میکنیم علاوه بر حفظ هویت ملی نگاهی به موسیقی روز جهان داشته باشند، به طوری که یک فرد خارجی با گوش دادن به موسیقی تفاوت را احساس کند و متوجه شود این قطعه برای منطقهای خاص و جغرافیای متفاوتی است. این کار به حفظ میراث هزار ساله موسیقی ما کمک میکند و گوش کودکان با نغمههای ایرانی آشنا و مأنوس خواهد شد، قضیهای که همیشه از دغدغههای اصلی من در تولید یک اثر موسیقی بوده است.
او در خصوص موسیقی "شهر گربهها" گفت: با شناختی که نسبت به سلیقه کودکان از موسیقی فیلم داشتم و بازتابی که از سایر کارها دریافت کرده بودیم، متوجه شدیم که بچهها فضای فانتزی و رویا گونه موسیقی فیلم را دوست دارند و حتی در مواقعی که این موسیقی مخوف میشد باز هم به دلیل توجه به شاخصه فانتزی، موسیقی فیلم را دوست داشتند، از این رو سعی کردیم این اثر تلفیقی از موسیقی ایرانی، غربی و حتی مقداری کلاسیک باشد. " شهر گربههای 1" ده ترانه در ژانرهای مختلف دارد، تعدادی از این ترانهها توسط بازیگران و تعدادی توسط خوانندههای حرفهای خوانده شده است.
علاوه بر اینها مقدار زیادی موسیقی متن دارد که بر اساس اتفاقهایی که در داستان رخ میدهد، جلو میرود، در بخشهایی از فیلم که داستان تراژیک میشود، قطعا موسیقی حالت ملودرام پیدا میکند و در قسمتهایی که داستان شاد میشود فضای موسیقی طبیعتا شاد میشود و در صحنههایی که شیطنتهای خاصی ایجاد میشود از فضای فانتزی موسیقی استفاده میشود.
صبوحی با اشاره به این نکته که موسیقی "شهر گربههای یک" از سخت ترین پروژههای کاری اش در طی سالها فعالیت در حوزه موسیقی کودک بوده است، بیان کرد: 6 ماه قبل از فیلم برداری بابت ایدههای این 10 ترانه به همراه آقای "هاشمی " و دوستی که شاعر بودند، فکر کرده و جلسه گذاشتیم و بارها این ملودیها ساخته و مجدد شعرها تغییر یافت تا در نهایت به نتیجه رسیدیم.
این آهنگساز در انتها در خصوص برگزاری جشنواره فیلم کودک و نوجوان و تأثیر برگزاری این جشنوارهها در رونق و افزایش کیفیت آثار فرهنگی گفت: جشنواره فیلم کودک و نوجوان از قدیم محل خوبی برای ارائه آثار فعالان این حوزه بوده است، وقتی مخاطبان از گوشه و کنار به جشنواره آمده و هم زمان در استانهای مختلف این آثار اکران میشد، تأثیرات خوبی به همراه داشت، خصوصا در دهه 70 که سینمای کودک به لحاظ کیفی و کمی رشد خوبی داشت، جشنواره کمک بزرگی برای کسانی بود که در این حوزه کار میکردند. اما در 10 .15 سال گذشته اطمینان خود را برای تولید اثر در حوزه کودک و نوجوان از دست داده و این تولیدات کاهش چشمگیری پیدا کردهاند. یعنی الان تولید محتوا در حوزه کودک از میزانی که باید باشد بسیار کمتر است، شاید دلیل آن دلسردی دوستانی است که در این حوزه فعالیت داشتند. متأسفانه در ایران نگاه جدی به این مقوله نیست، در حالیکه در " والت دیزنی" هزینه بسیاری بابت فیلمهای کودک میکنند و این آثار بازتاب بیشتری به نسبت سایر آثار دارند. سابق آثار موفق تری در حوزه کودک تولید میشد نظیر " کلاه قرمزی " که هنوز که هنوز است پر بیننده بوده و مورد استقبال است. اما در کل باید گفت سینمای کودک میتواند پویای بیشتری داشته باشد و به چشم یک ژانر تخصصی مورد توجه قرار بگیرد درحالیکه این گونه نیست و این اتفاق نیفتاده است، متأسفانه آهنگسازان ما از اینکه بگویند آهنگساز کودک هستند واهمه دارند و فکر میکنند با این ویژگی ممکن است محدود شوند و کار آنها دست کم گرفته شود! اما شخصا فکر میکنم که باید سرمایه گذاری بییشتری در این حوزه کرد چرا که سرمایه گذاری در سلیقه دیداری و شنیداری کودک باعث میشود نسل بعدی نسل پربارتری باشد.
گفت و گو از : اعظم صفایی